Напоминание

"9-мĕш класра чăваш чĕлхипе ППА ирттермелли тĕрĕслев материалĕ"

Автор: Шишкина Алевтина Евгеньевна

Должность: учитель чувашского языка и литературы

Учебное заведение: МБОУ "Салабайкасинская ООШ"

Населённый пункт: Чувашия, Чебоксарский район, деревня Салабайкасы, улица Медицинская,1

Наименование материала: тĕрĕслев материалĕ

Тема: "9-мĕш класра чăваш чĕлхипе ППА ирттермелли тĕрĕслев материалĕ"

Описание:

Ачасене 9-мĕш класс хыççăн чăваш чĕлхипе экзамена хатĕрленме пулăшакан материалăн пĕр тĕсĕ.

Ссылка на публикацию:

http://pedprospekt.ru/osnovnoe_obshhee/index?nomer_publ=4365

Опубликовано 07.10.2016




Перейти в превью раздела образования




Текстовая часть публикации

2014 ç улта 9 класс пĕтерекенсене чăваш чĕлхипе патшалăх шайĕнче (пĕтĕмлетсе) ( ç ĕнĕлле) аттестацилекен экзамен тыттармалли материал\ 1-мĕш вариант Район…………………………………………………………………………………… … Хула (ял, поселок)…………………………………………………………………….. Шкул……………………………………………………………………………………… . Класс…………………………………………………………………………………… … Ачан хушамачĕ……………………………………………………………………………….. ячĕ……………………………………………………………………………………… … … ашшĕ ячĕ.....................................................................................................................
Чăваш чĕлхи. 9-мĕш класс. 1-мĕш вариант Шифр…………………………………………………… Вĕренекен валли хатĕрленĕ инструкци Ку инструкци сире вăхăтпа тĕрĕс усă курма, панă ĕ ёсене ăнăёлă тума пулăшĕ. Экзамен ĕёĕсене тума 4 сехет (240 минут) уйăрнă. Пĕтĕм ĕё 3 пайран тăрать. 1-мĕш пайра – итленĕ текста ёывăх изложени ёырмалла. Ăна 75 минутра тума сĕнетпĕр. 2-мĕш пайра – панă текста тимлĕ вуламалла та ыйтусене хуравламалла. Сире хатĕр текстпа тест ĕёĕсем валеёсе парĕё. Сирĕн итленĕ текстпа алла панă текст содержанийĕсене танлаштармалла. Ёавăнпа та алла панă текста тимлĕ вулăр, ун содержанине лайăх ăнланма тăрăшăр. Кун хыёёăн – сĕннĕ 10 ыйтăва хуравлама пуёăнăр. Кашни ыйту хыёёăн 4-шар вариант хурав панă. Вĕсенчен пĕри ёеё тĕрĕс. Ёак заданисемпе ĕёленĕ май сирĕн хăвăр хуравăрпа тър килекен цифрăна ёаврашкапа паллă тумалла. 2-мĕш пайри ыйтусене хуравлама 45 минут уйăрсан та ёителĕклĕ пулĕ. Экзамен ĕёĕн 3-мĕш пайĕнче итленĕ тата вуланă текстсем тăрăх калăпăшĕ енчен пысăках мар ăслав сочиненийĕ хайламалла. Хайлав ёырма 120 минут уйăрсан аван. Хайлава уйрăм хут ёине ёырас пулать.
Ĕёсене мĕнле йĕркепе панă, ёав йĕркепех тума тăрăшăр. Тимлĕ пулăр! Васкамасăр, тĕплĕ ĕёлĕр! Хăвăр тĕллĕн ĕёлеме вăй тата пĕлъ пуррине шанăр! Ĕёе пикенĕр. Ă
н
ă
ёу

сунатп
ă
р

сире
! © Чăваш Республикин Вĕренÿ тата çамрăксен политикин министерстви Чăваш чĕлхи. 9-мĕш класс. 1-мĕш вариант Шифр…………………………………………… 1-мĕш пай 1.
Текста

тимл
ĕ
итл
ĕ
р

те
ă
на

ёыв
ă
х

изложени

ёыр
ă
р
. Сашшук - пилĕк ёулхи лара-тăра пĕлмен арёын ача. Ялта пурăнать вăл, пысăк та вĕр ёĕнĕ ёуртра. Ашшĕ-амăшĕпе пĕрле. Кун каёиччен мĕнле кăна вăйă вылямасть- ши , тупата! Хутран тĕрлĕ чечексем касса ăсталать, тем ъкерет, тем сăрлать. Тепĕр чухне ёъхе пусмаран ёĕленĕ сумкинчен (ача ăна шкул сумки тет) тетрадьсем, ача-пăча журналĕсем, букварь кăларса хурать. Пуканисем - вĕренекенсем, Сашшук хăй - вĕрентекен. Е тата теттисене ретĕн-ретĕн лартса тухать те хăна-вĕрле пуётарать. - Атте, анне, эсир аякран килнĕ хăнасем пулăр-ха, тархасшăн,- тесе ăшталанать вара. - Вăхăт ёук. Ан чăрмантар. Пуканÿсем пур вĕт,- тет кун пек чухне яланах ĕёлĕ амăшĕ. Аптрать Сашшук. Ăётан кăна пĕр вĕёĕм ĕё тупăнать-ши ёак пысăккисен?! Кăмăлĕ хуёăлнипе тутине кăштах усса ларать те унтан, аслисем сĕннĕ пек, ёĕнĕ вăйă пуёарать.
Пĕррехинче ача ашшĕпе амăшĕ яланхинчен хыттăнрах калаёнине илтрĕ. - Сансăрăнах аван пурăнăпăр!- терĕ амăшĕ. - Пурăнăрах! - касса татрĕ ашшĕ - Эсĕ мĕн туса тăратăн кунта? - алăк патĕнчи ывăлне асăрхарĕ вăл сасартăк. - Вĕётер халех хăвăн пълĕмне! Теттесем патне Сашшук хурланса таврăнчĕ. Пĕлет аслисене чăрмантарма юраманнине, анчах ашшĕпе амăшĕ мĕншĕн кăмăлсăр пулнине ăнланаймасть. Сашшук акă нихăёан та хăйĕн пуканисене, пĕчĕк упа утаманĕпе хĕрлĕ киккириклĕ автанне кърентермест. Ёывăрма выртас умĕн те юнашар хурать. Кăмалĕ ёаврăнсан Сашшук малти пълĕмре хыттăн калаёнине пăхмасăрах выляма пуёларĕ . - Сашшук, пуётарăн,- илтĕнчĕ ёав вăхăтра Сашшук амăшĕн кăмăлсăр сасси. - Хулана пурăнма куёатпăр. Чăваш Республикин Вĕренÿ тата çамрăксен политикин министерстви Чăваш чĕлхи. 9-мĕш класс. 1-мĕш вариант Шифр…………………………………………… Тепĕр темиçе кунтан, чăнах та, хапха умне пысăк машина ёитсе чарăнчĕ.Амăшĕпе шофер васкасах хăш-пĕр япаласене тиеме пуёларĕё. Сашшук та хăйĕн теттисене пуётарчĕ: пуканисене хул хушшине хĕстерчĕ, автанĕпе пĕчĕк сумкине аллине тытрĕ, упа утамана ёеё ниёта хума пĕлмерĕ. Йывăррăн сывласа илчĕ те амăшĕ хы ёёăн утрĕ. (Юлия Силем ёырнинчен)
© Чăваш Республикин Вĕренÿ тата ёамрăксен политикин министерстви Чăваш чĕлхи. 9 мĕш класс. 1-мĕш вариант Шифр…………………………………………… 2-мĕш пай
Алла

пан
ă
текста

т
ĕ
пл
ĕ,
васкамас
ă
р

вуласа

тух
ă
р
, 2.1 2.10 ĕ
ёсене

т
ă
в
ă
р
. (1) - Эх, аттепе анне! (2)Мĕншĕн ёуратса хăвартăр-ши пире ёак ёутă тĕнчене? (3)Капла та тертлĕ пурнăёра пушар кăна ёитместчĕ пире!
(4)Кам умĕнче мĕн туса айăпа кĕтĕмĕр-ши? (5)Эх, атте-анне! (6)Мĕншĕн сирĕн вырăна эпир вилсе выртман-ши? (7)Ёут тĕнчере куёёуль юхтаракансен шучĕ чакнă пулĕччĕ. (8)Йĕр, Лена, йĕр. (9)Куёёулĕ вăл хурлăхпа кътсе ёитнĕ чунна ёамăллатать. (10)Сан сассуна илтсе аёупа аннъ пек иртĕхсе пурăнакансем кăштах шухăшлаччăр! (11)Сан чуна витерекен сассу унашкаллисем патне ёитсе вĕсене киревсĕрлĕхпе ятне ярасран хăтарĕ. (12)Паян эрех сĕрĕмĕпе минренĕскерсем ыран хăйсене никам та каёарас ёуккине пĕлмеёёĕ вĕт-ха! (13)Йĕр Лена, хытăрах йĕр! (14)Асаплă куёёулĕ таса ёĕр ёине мар, анне ятне тивĕёсĕр хĕрарăмсен арки ёине тумлатăр, пурнăё пĕлтерĕшĕ ёинчен шухăшлаттартăр. (15)Ача-пăчана ёуратса янипе кăна ёырлахмалла мар, пăхса ёитĕнтерсе ёын ĕретне кĕртмелле. (16)Ун пеккисем ёеё анне ятне тивĕёлĕ пулĕё. (17)Ёак тĕнчере ним айăпсăр тертленекен пур тăлăх турат ячĕпе йĕр! (18)Атте-аннерен хакли ёак ёĕр ёинче никам та ёуккине пĕлтерсе йĕр! (19)Купи- купипе тетте туянса парсан та ача ашшĕ-амăшĕ ытамĕнче савăннă пек савăнас ёук. (20)Хĕвел ăшши епле пулсан та анне чĕр ёийĕ чухлĕ ăшăтас ёук. (21)Йĕр, Лена йĕр! (22)Хăйсен ачисене эрех черккипе ылмаштаракансене асăнса йĕни килĕшмест пулсан та аёу-аннъне асăнса йĕр, Лена. (23)Мĕн тесен те, вĕсем сана ёак ёутă, хĕвеллĕ тĕнчене парнеленĕ, ёапах та санра вĕсен юнĕ чупать! (24)Эсĕ йĕнине илтсе ыттисен амăшĕсем те ёавăн ёинчен шухăшлаччăр. (25)Йер, Лена, йĕр, чунтан татăлса йĕр! (Н.Симунов ёырнинчен) © Чăваш Республикин Вĕренÿ тата ёамрăксен политикин министерстви
Чăваш чĕлхи. 9-мĕш класс. 1-мĕш вариант Шифр…………………………………………… 2.1. Итленĕ текстпа вуланă текста мĕнле шухăш пĕрлештерет? 1) Чыса ёамрăкран упра. 2) Пурнăёа темиёе ёын тытмасть. 3) Пурнăё иккĕ килмест. 4) Атте-анне ăшши ёеё ачана телей кърет. 2.2. Хăвăр вуланă текстра автор шухăшне хăш предложени уёса парать? 1) Сан сассуна илтсе аёупа аннъ пек иртĕхсе пурăнакансем кăштах шухăшлаччăр (9№). 2) Хĕвел ăшши епле пулсан та анне чĕр ёийĕ чухлĕ ăшăтас ёук(19№). 3) Эсĕ йĕнине илтсе ыттисен амашĕсем те ёавăн ёинчен шухăшлаччăр(23№). 4) Атте-аннерен хакли ёак ёĕр ёинче никам та ёуккине пĕлтерсе йĕр!. (17№) 2.3. Текст стилĕпе тĕсне палăртăр. 1) публицистика стилĕ, ăслав. 2) илемлĕ литература стилĕ, калав. 3) наука стилĕ, сăнлав 4) калаёу стилĕ, сăнлав 2.4. Кăтартнă предложенисенчен хăшне умĕнчи предложенипе местоимени ёыхăнтарать? 1) 3 2) 6
3) 16 4) 17 2.5. 3-мĕш предложенири
тертл
ĕ сăмахăн синонимĕ хăш предложенире тĕл пулать? 1) 14 2) 8 3)19 4) 22 2.6. Сасăсем сас палли сенчен ытларах сăмах хăшĕ? (Сăмахсене 12- мĕш предложенирен илнĕ.) 1) паян 2) хăйсене 3) никам 4) пĕлмеёёĕ 2.7. 7-мĕш предложенири иккĕмĕшле сăмах (
юхтаракансем
) мĕнле пулнă? 1) юх глагол ёумне -
тар
аффикс хушăннипе 2) юхтар глагол ёумне –
акан
аффикс хушăннипе 3 ) юх глагол ёумне –
тар
тата -
акан
аффикссем хушăннипе 4 юхтар глагол ёумне -
акан
тата –
сем
аффикс хушăннипе 2.8. 4-мĕш предложенири
ум
ĕ
нче
сăмах мĕнле пуплев пайĕ пулать? 1) наречи
2) япала ячĕ 3) глагол 4) паллă ячĕ 2.9. Ёапах та вĕсем сана ёак ёутă ,хĕвеллĕ тĕнчене парнеленĕ ,ёапах та санра вĕсен юнĕ чупать! предложенире (23 №) шухăш тĕшши хăш сăмахсем ёине ъкет? 1 ) чупать сăмах ёине 2) вĕсен юнĕ сăмах майлашăвĕ ёине 3) хĕвеллĕ тĕнчене сăмах майлашăвĕ ёине 4) парнеленĕ сăмах ёине 2.10. 19-мĕш предложени тытĕмĕ енчен хăш ушкăна кĕрет? 1) пайĕсене вырăнĕ-йĕркипе ёыхăнтаракан пăхăнуллă хутлă предложени 2) пайĕсене деепричасти аффиксĕпе ёыхăнтаракан пăхăнуллă хутлă предложени 3) хыё сăмахлă пăхăнуллă хутлă предложени 4) пайĕсене падеж аффиксĕпе ёыхăнтаракан пăхăнуллă хутлă предложени
© Чăваш Республикин Вĕренÿ тата ёамрăксен политикин министерстви Чăваш чĕлхи. 9-мĕш класс. 1-мĕш вариант Шифр…………………………………………… 3-мĕш пай 3.1. «Хĕвел ăшши пурнăё кърет, анне ăшши телей кърет » темăпа калăпăшĕ пысăках мар (90 сăмахран кая ан пултăр) ăслав хайлавĕ ёырăр. Экзаменра итленĕ тата вуланă текстсенчи информаципе усă курăр. Тема пирки хăвăр мĕн шухăшланине уёса парăр. Шухăшăра сахалтан та икĕ аргументпа ёиреплетĕр.Ку аргументсене (ĕёсемпе пулăмсене, фактсене) экзаменра итленĕ тата вуланă текстсенчен илме юрать. Хăвăр курни-илтни, унччен вулани ёине таянма та май пур. Енчен те эсир экзаменра итленĕ тата вуланă текстсене ним улăштармасăр ёырса илетĕр пулсан-сирĕн ĕёĕре 0 балл лартса хаклаёёĕ.
© Чăваш Республикин Вĕренÿ тата ёамрăксен политикин министерстви
Чăваш чĕлхи. 9-мĕш класс. 2-мĕш вариант Шифр…………………………………………… 1-мĕш пай 1.Текста тимлĕ итлер те ăна ёывăх изложени ёырăр 1. 2-мĕш пай Алла панă текста тимлĕ,васкамасăр вуласа тухăр,2.1-2.10
ăç

сене

т

ă

в

ă

р

2.
2.1. Итленĕ текстпа вуланă текста мĕнле шухăш пĕрлештерет? 1) Пурнăёа темиёе ёын тытмасть. 2) Хуйхă-суйхă систермесĕр ёърет. 3) Атте-анне ăшши – ёемье тĕрекĕ. 4) Аёу-аннъне хисепле – хăвнах ырă пулĕ. 2.2. Хăвăр вуланă текстра автор шухăшне хăш предложени уёса парать? 1) Ача-пăчана ёуратса янипе кăна ёырлахмалла мар, пăхса ёитĕнтерсе ёын ĕретне кĕртмелле(15№). 2) Куёёулĕ вăл хурлăхпа кътсе ёитнĕ чунна ёăмăллатать(9№) 3) Сан сассуна илтсе аёупа аннъ пек иртĕхсе пурăнакансем кăштах шухăшлаччăр!(10№). 4) Атте-аннерен хакли ёак ёĕр ёинче никам та ёуккине пĕлтерсе йĕр!. (17№) 2.3. Текст стилĕпе тĕсне палăртăр . 1) илемлĕ литература стилĕ, калав. 2) публицистика стилĕ, ăслав.
3) калаёу стилĕ, сăнлав 4) наука стилĕ, сăнлав 2.4. Кăтартнă предложенисенчен хăшне умĕнчи юнашар предложенипе местоимени ёыхăнтарать? 1) 10 2) 15 3) 12 4) 19 2.5. 9-мĕш предложенири
хурл
ă
х
сăмахăн антоним
ĕ
хăш предложенире тĕл пулать? 1) 15 2) 18 3)19 4) 22 2.6. Сасăсем сас палли сенчен ытларах сăмах хăшĕ? (Сăмахсене 11-мĕш предложенирен илнĕ.) 1) витерекен 2) ятне 3) сĕремĕпе 4) сассу 2.7. 17-мĕш предложенири иккĕмĕшле сăмах (
тертленекен
) мĕнле пулнă? 1) терт япала ячĕ ёумне -
лен
аффикс хушăннипе 2) терт паллă ячĕ ёумне -
лен

тат
-
екен
аффикс хушăннипе 3 ) терт япала ячĕ ёумне -
лен
тата -
екен
аффикссем хушăннипе
4) терт глагол ёумне -
акан
тата –
сем
аффикс хушăннипе 2.8. 12-мĕш предложенири
никам
сăмах мĕнле пуплев пайĕ пулать? 1) наречи 2) япала ячĕ 3) глагол 4) местоимени 2.9. Паян эрех сĕрĕмĕпе минренĕскерсем ыран хăйсене никам та каёарас ёуккине пĕлме ёёĕ вĕт-ха!(12№) шухăш тĕшши хăш сăмахсем ёине ъкет? 1 )никам та сăмах ёине 2) каёарас ёуккине сăмах майлашăвĕ ёине 3) эрех сĕрĕмĕпе минренескĕрсем сăмах майлашăвĕ ёине 4) ыран сăмах ёине 2.10. 24-мĕш предложени тытĕмĕ енчен хăш ушкăна кĕрет? 1) пайĕсене падеж аффиксĕпе ёыхăнтаракан пăхăнуллă хутлă предложени 2) хыё сăмахлă пăхăнуллă хутлă предложени 3) пайĕсене деепричасти аффиксĕпе ёыхăнтаракан пăхăнуллă хутлă предложени 4) пайĕсене вырăнĕ-йĕркипе ёыхăнтаракан пăхăнуллă хутлă предложени
© Чăваш Республикин Вĕренÿ тата ёамрăксен политикин министерстви Чăваш чĕлхи. 9-мĕш класс. 2-мĕш вариант Шифр…………………………………………… 3-мĕш пай
3.1. «Кил ăшши – ёемье тĕрекĕ» темăпа калăпăшĕ пысăках мар (90 сăмахран кая ан пултăр) ăслав хайлавĕ ёырăр. Экзаменра итленĕ тата вуланă текстсенчи информаципе усă курăр. Тема пирки хăвăр мĕн шухăшланине уёса парăр. Шухăшăра сахалтан та икĕ аргументпа ёирĕплетер. Ку аргументсене (ĕёсемпе пулăмсене, фактсене) экзаменра итленĕ тата вуланă текстсенчен илме юрать. Хăвăр курни-илтни, унччен вулани ёине таянма та май пур. Енчен те экзаменра итленĕ тата вуланă текстсене ним улăштармасăр ёырса илетĕр пулсан -сирĕн ĕёĕре 0 балл лартса хаклаёёĕ. © Чăваш Республикин Вĕренÿ тата ёамрăксен политикин министерства


Яндекс.Метрика