Теме: Наречийын ойлымаш ужаш ойыртемже. 6 класс.

Задаче-влак: наречийын ойлымаш ужаш ойыртемже дене палдараш, вес ойлымаш

ужаш- влак деч ойырен мошташ, наречий – влакым текстыште муаш тунемаш,

антоним, синоним наречий-влакым кычалаш туныкташ, пырля ыштыме пашам

вияндаш, порылык да торжалык нерген мутланаш.

Оборудований: компьютер, проектор, уроклан ямдылыме презентаций.

Кучылтмо учебник ден литератур:

1.

Кузнецов В.В., Кузнецова Н.В. Марий йылме. 6 класслан учебник. – Йошкар-

Ола: Марий книга савыктыш, 2008. – 172с.

2.

Кузнецов В.В., Кузнецова Н.В. Марий йылме: Паша программе: 6 класс. –

Йошкар – Ола: Марий туныктыш институт, 2013. – 44с.

3.

Кутасова О.Н. Лийже пиал: Почеламут-влак. – Йошкар – Ола, Марий Эл

Писатель ушем, 2010. – 48с.

Урок радам.

1.

Организационный ужаш.

-Салам лийже. Сай кумылда? Кечыда кузерак эрта? Таче йылме, морфологий

кугыжанышыш тендам адакат унала ÿжам. Пашада ушныжо!

2.

Мöнгысö пашам тергымаш.

- О.Н.Кутасован почеламутшо гыч ужашым темлем. Тудым член шот дене

лончылыза, чыла олмештыш мут-влакын разрядыштым палемдыза.(1 слайд)

Ялыште поран озалана,

Мыйым(личн.)луморашке савыра.

Мый(личн.) мардежлан ваштареш каем,

Тудым(личн.)садак сенынем.

3.

У

темыш

куснымаш.

Целеполаганий.Урок

тÿналтыште

проблемым

шындымаш.

- Доскаште икмыняр шомакымв озымо. Ваштарешла значениян шомакым пеленышт

серыза.

Писын – эркын (кузе?)

Ожно- кызыт (кунам?)

Тенгече –таче (кунам?)

Телым – кенежым (кунам?)

Ÿлнö-кÿшнö (кушто?)(2 слайд)

-Могай ойлымаш ужаш-влакым ме кучылтна? (Наречий-влакым). Айста йодыш-

влакым шындена.

-Мом те наречий-влак нерген изира класслаште тунемме гыч шарнеда?

-Тугеже таче мо нерген ойлаш тÿналына?

-Ончылнына могай задачым шындена?

Доска ончылно паша.

Доскаште эпиграф возалтын.(3 слайд)

Мый чытен ом керт торжалыкым

Нигушто, нигунам!

А.Иванова.

А).1 тунемше доска ончылно ойлончым член шот дене лончыла.

Б) Наречий – влакым палемдаш, могай шомак дене муткылдышым ыштымыштым

рашемдаш. (Глагол гыч йодышым шындена)

В) Наречий-влакын составыштым палемдаш.

Г) «Торжа» шомакым кузе умыледа? Синоним радамым шуйыза. (Торжа (грубый,

невежливый, неучтивый) – чоштыра, шыде)

Д) Торжалык сай койыш мо?Айдеме могай койышан лийшаш?(Мутланымаш).

4.У теме. Учебник почеш паша. Правилым шымлымаш. С.116(4 слайд)

5. Лингвистический заданий – влакым шуктымаш. Кÿэмалтше ойсавыртышым

ик шомак дене каласыза:(5 слайд)

Кеч пÿям пÿяле (много) - шуко

Уло чоным почын (откровенно) - тура, вияшын

Уло кертмын (очень сильно) - моткоч, пеш, чот, путырак

Чонвошт (искренне) - кумылын

Шинча дене кочкаш (пристально, оценивающе) - рашын

Кок вÿд чÿчалтыш гай (точь-в-точь похожий) - лач, чылт (6 слайд)

- Йоча-влак, могай ойлымаш ужаш – влакым кучылтна? Нуно могай йодышлан

вашмутым пуат?Икмынярже дене айста муткылдышым чонена. (Тетрадеш возат).

6. Наречий – влакым вес ойлымаш ужаш-влак деч ойырен моштымаш.

(Доска ончылно икмыняр ойлончым возена, наречийым кычалын муына, нуным вес

ойлымаш ужаш деч ойыраш тунемына).

Телым йоча- влак курык гыч мунчалтат.

Мый телым йöратем.

Йÿкын моторлыкшым колаш тырше.

Семон почеламутым йÿкын лудаш тÿнале.

(Йодышым шындена. Наречий дек

йодыш глагол але вес наречий деч шындалтеш).

7.Физкультминутко.(7 слайд)

Ончыч шолашке каена,

Вара пурлаш савырнена,

Кызыт лишкырак шогалына,

Вара öрдыжкö тошкалына.

Пырля кидым кÿшкö нöлталына,

Рÿжге шып ме шинчына.

- Мыняр наречий тыште вашлиялте? Могай ойлымаш ужаш деч йодышым

шындена?

-А ынде тÿткышдам тергена. Мыняр наречийым шарныщда, тетрадешда возен

шындыза.

8. Учебник почеш паша.

1 паша. (Наречиян сочетанийым возен лукташ).

2 паша (Радам дене пашам ыштымаш. Кажне радамлан 3 наречиян сочетаний

пуалтеш).

4 паша (Текстым тичмаш лудаш. 1-3 ойлончо-влакым доска ончылно член шот дене

лончылаш).

9. Фотосÿрет почеш паша. Наречий- влакым ешарен, изм ойлымашым чонымаш.

(Группышто паша).(8 слайд)

Пуртышаш шомак – влак: йырым –йыр,кечыгут, чарныде, рÿжге, чылан, алал

кумылын, лывыла, ошын…

10. Теме почеш иктешлымаш.

Тест.(9 слайд)

1.

Наречий - …

А) чот мутын, пале мутын, вес наречийын признакышытым ончыктышо ойлымаш

ужаш

Б) глаголын, пале мутын, вес наречийын признакышытым ончыктышо ойлымаш

ужаш

В)

глаголын,

пале

мутын,

олмештыш

мутын

признакышытым

ончыктышо

ойлымашужаш

2.

Наречий – влак…

А) вашталтыт

Б) огыт вашталт

3.

Йырваш кайык муро йонга, пеледыш пуш шарла. Тиде ойлончышто наречий …

лиеш.

А) определений

Б)сказуемый

В) умландарыше член

4.

Кажне радамыште уто шомакым палемде.

А) унала,лÿмын, кандаше, тÿргоч;

Б)кÿшкö,писын, ласка, шукертак;

В)тÿн, нигунамат, тенгече, веселан.

5.

Тиде ойлончышто мыняр наречий? Кызыт пöлемыште адакат шкетын улам,

уремыште йырым-йыр поран озалана.

А) 3

Б) 4

В) 5

(Мужыр дене тергымаш).

Вашмут – влак: (10 слайд)

1.

Б

2.

Б

3.

В

4.

А) кандаше

Б) ласка

В)тÿн

5. Б

Аклыме нормо:

Йонылыш уке – «5»

1 йонылыш – «4»

2 йонылыш – «3»

3 але утларак – «2»

Оценкым журналеш шындена.

11. Рефлексий.

- Морфологий кугыжанышыш путешествийнам мучашлаш ямде улына. А наречий

нерген мутланымашна эше вес уроклаште шуйна.

-Наречий нерген мом ум пален налда?

-Мом тылеч ончыч паленда?

Пытартышеш«наречий» шомакын кажне букваж гыч тÿналше ик наречийым шонен

каласаш йодам.

Н – начарын, намысын(11 слайд)

А- арун, аярын (свирепо, рьяно, яростно)

Р- рÿжге, раш

Е- ешын,ешге

Ч- чаплын, чулымын

И- иквереш, иканаште

Й- йÿкын, йышт (тайно, украдкой)(12 слайд)

-Урок жапна мучашке лишемеш. Пашам уло кумылын, тыршен ыштымыда таче

келшыш. Эрла уэш вашлийына, а ÿшанле полышкалышына адакат наречий лиеш.(13

слайд)

12. Мöнгысö паша. (14 слайд)

1. Марий орфографий мутер гыч «к» буква дене тÿналше 15 наречийым возен

толаш, вес урокышто мутер диктантым возыкташ;

2. «Марий калыкмут-влак» мутер гыч 10-12 наречиян калыкмут-влакым возен

толаш;

3.Тÿрлö наречий-влакым кучылтын, изи сочиненийым возаш. Теме «Шоныдымо-

вучыдымо вашлиймаш». (Тунемше келшыше заданийым ойырен налеш).